Bier+Randzaken September (7): Hertog Jan Pilsener - Nederland

Hertog Jan Pilsener

Het AB-Inbev brengt ons naar Nederland en België want door eigen ervaring komt de titel van het verhaal uit Leuven vandaan, waar brouwerij Artois te vinden is. Maar ook brouwerij Dommelsch is een locatie waar ze de “Hertog” brouwen. Bij Artois vulde ze het af op blik en ik denk dat ze dat bij Dommelsch niet doen, wel op fles en de vaatjes voor de Perfect Draft.

De speciaalbier wereld ging open voor me in 1995 met bieren van de Arcense Bierbrouwerij uit het Noord-Limburgse Arcen. Dat waren de bieren van Hertog Jan en daar hoef je tegenwoordig niet meer mee aan te komen bij de speciaal bierkenners. Zeker met het megalomane karakter van AB-Inbev waartoe Hertog Jan bij hoort. Je kan dit zien als je eerste liefde die niet op een leuke manier uitgaat, maar nog steeds tegenkomt al die jaren. Maar eerst naar 1915 toen vier brouwers de krachten bundelden en de Stoombierbrouwerij de Vriendenkring in Arcen oprichtte. Die stoommachine zorgde er voor dat men ondergistende bieren konden brouwen en dat was ongewoon in die regio, hooggistende bieren waren de norm.

Ze brouwden VK bier (vriendenkring) en werd afgevuld in beugelflessen en dat ging allemaal goed tot Tweede Wereldoorlog toen moest er flink verbouwd worden. Na de oorlog was de biermarkt in een flinke crisis beland, de renovatie van de brouwerij bracht het bedrijf in de financiële problemen.

In 1949 verkocht men de aandelen aan brouwerij de Drie Hoefijzers uit Breda, deze brouwerij zou later met Oranjeboom samen gaan maar tegenwoordig bestaat alleen nog de merknaam van die twee. In 1980 werd besloten de brouwerij in Arcen te sluiten maar besloten drie mannen zelf de boel te gaan exploiteren, de Arcense Bierbrouwerij is en een feit. Alleen switch men van ondergistend bier naar bovengistende bieren, uniek in begin jaren 80. Biergroothandel De Kikvorsch uit het Gelderse Deest sprong financieel bij een samen ontwikkelde ze een Pilsener en een Oud Bruin.

Ze besteden deze ondergistende bieren uit bij brouwerij Dommelsch dat bij Artois (het huidige AB-Inbev) hoorde. Het merknaam van dit bier is Hertog Jan en in 1992 werd de Arcense Bierbrouwerij ingelijfd door brouwerij Oranjeboom, deze kwam in 1995 in handen van Interbrew (eerder Artois, huidige AB-Inbev). De naam Arcense Bierbrouwerij verdween min of meer in 1998, ze gingen verder als Brouwerij Hertog Jan. Ook begonnen ze rond die tijd het biermerk Oranjeboom en in mindere mate Dommelsch te vervangen in het straatbeeld. Jupiler en Hertog Jan namen de plek over en zodoende zijn we beland in 2019. Trouwens in de 13de eeuw was er een hertog Jan I van Brabant die van feesten hield waar het bier rijkelijk vloeide en er zelf ook nodige van op kon. Daar is dit merk naar vernoemd en er zijn meer biermerken in de wereld die zijn naam of beeltenis gebruiken maar dat verhaal komt nog wel eens een keer. Nou vier bieren die mijn interesse in speciaalbier opwekte.

1: Hertog Jan Prestige en laten we maar gelijk met de topper beginnen. Deze Gerstewijn bestaat sinds 1983 en heette aanvankelijk Magnus Grand Prestige en was toen het sterkste bier in Nederland. In 1998 kreeg het de huidige naam en is zeker niet meer het zwaarste bier van Nederland. Het alcoholpercentage is 10% en de kleur is donker roodbruin. De smaak is zoet bitter met een licht alcoholische branderigheid. Het heeft tonen van zoet gedroogd fruit, chocolade en kruiden. Maar je kan ook de fles voor een decennia wegleggen en dan verbetert de smaak, dit bier is wel één van de beste van AB-Inbev.

2: Hertog Jan Arcener Tripel en zo heet het sinds kort daarvoor was het gewoon Hertog Jan Tripel, van alle Tripels die ook ooit heb mogen proeven was dit eerste ergens rond 1996. Het is één van de eerste bieren die ze gingen brouwen na 1981, Nederland was toen een Pilswoestijn en Tripels kon men alleen drinken in België. Het licht troebel oranjekleurige bier heeft een alcoholpercentage van 8,5%. De smaak is zoet bitter met tonen van citroen, sinaasappel en een beetje karamel.

3: Hertog Jan Dubbel als er een Tripel is dan heb je meestal ook wel een Dubbel in het programma. Al heeft de Dubbel niet of dat moet nog Arcener in zijn naam. Dit bier gaat ook al sinds het begin mee en met 100% kan ik zeggen dat het mijn eerste Dubbel ooit was. Sterker nog ik gebruik in mijn e-mailadres het woord “dubbel”. Algemeen gezien is het één van mijn favorietste bierstijlen, de andere zijn Stout, Amber, Double IPA, Dubbelbock, Geuzes en Porters. Deze donkerbruine Dubbel heeft een alcoholpercentage van 7,3%. De smaak is zoet bitter met tonen van karamel, kruiden en wat geroosterd mout.

4: Hertog Jan Pilsener het bier dat elders gebrouwen wordt, bij Dommelsch en/of Artois en bestaat sinds 1981. Dat toendertijd de Arcense Bierbrouwerij weer zelfstandig mocht worden mochten ze alles brouwen behalve ondergistend. De eerder genoemde de Kikvorsch die brouwerij financieel ondersteunde, had dus de merknaam Hertog Jan en vond die naam ook wel passen bij de Arcense Bierbrouwerij. Dit is de vierde Pilsener die ook dronk na Heineken, Amstel en Grolsch in de beginjaren van het proeven. De kleur is helder goud en het alcoholpercentage is 5,1%. De smaak is licht zoet bitter en het heeft zeer lichte tonen van karamel.

Dit was een verhaal met wat van mijn eerst geproefde bieren en tevens een verhaal met het AB-Inbev thema, volgt nog de link, Facebookpagina en filmje. https://www.hertogjan.nl/ https://www.facebook.com/HertogJan