Bier+Randzaken November (4): De Kroon Op Leeuwarden Cambier - Nederland

De Kroon

Op Leeuwarden Cambier

2018 is het de beurt aan Valetta, Malta en Leeuwarden
om de culturele hoofdstad van Europa te zijn. Dit
gebeurt sinds 1985 en sinds 2004 zijn het twee steden
die deze titel een jaar mogen dragen. Het doel van dit
alles is dat burgers van de Europese Unie elkaar beter
leren kennen en diverse Europese culturen tot hun recht
te laten komen. Zodoende zijn er culturele activiteiten in
Leeuwarden en de rest van Friesland/Fryslân en op het
eiland Malta. Had dit verhaal eigenlijk iets eerder moeten
maken maar ik hou het bij het bier-culturele gedeelte van L
eeuwarden en Malta doe ik ergens volgende maand. Zie
de link voor wat ze uitgehaald hebben
https://www.friesland.nl/nl/culturele-hoofdstad. Drie
(huur)brouwerijen uit Leeuwarden om wat over te
schrijven met veel (bier)geschiedenis.  

Brouwerij Redbad (2015) is vernoemt naar de vroeg-middeleeuwse Friese koning Radboud (???-719) of ook bekend onder zijn Friese naam Redbad, dit jaar was er een film van. Het begin van zijn bewind liep niet op rolletjes en moest het afleggen tegen zijn machtige buren de Franken. Friesland was in die tijd een stukken groter dan nu, door die tegenslagen kromp het gebied tot de kustlijn van het huidige Zeeland tot Oost-Friesland. Met de dood van een Frankische hofmeier rook Redbad zijn kansen en viel aan om zijn verloren gebieden terug te veroveren. Al was de koning het belangrijkst bij de Franken, was het de hofmeier die aan de touwtjes trok. Redbad besloot verder op te rukken om de nieuwe hofmeier Karel Martel aan te vallen, met zijn vloot voer hij over de Rijn tot Keulen en versloeg de hofmeier. Maar door ziekte en zijn dood kon het geen vervolg krijgen en Karel Martel sloeg hard terug. Dat was de enige nederlaag van Karel Martel zijn in zijn leven en zou de machtigste man in het Frankische Rijk worden, ook is hij grootvader van de nog machtige Karel de Grote. Nu volgt een biertje van deze brouwerij.  

Redbad Weizen is een mix van een Duitse Hefeweizen en
een Belgische Witbier. Het heeft een troebel gele kleur
met een alcoholpercentage van 5,3%.
https://www.facebook.com/redbadbeer/

Brouwerij Grutte Pier (2014) is ook naar een Friese grootheid met de naam Pier Gerlofs Donia (1480-1520) beter bekend als Grote Pier of in het Fries Grutte Pier. Het min of meer “vrije” Friesland kreeg steeds meer te maken met de Bourgondiërs die hun gebied probeerden steeds meer uit te breiden. De Hollandse graven wilden hun rechten op Friesland gelden en dus vielen ze het gebied meerdere malen binnen. Grutte Pier was een boer en werd slachtoffer van zo’n aanval en daarop volgende plundering, zijn boerderij ging in vlammen op en zijn vrouw kwam om. Vanzelfsprekend zon Grutte Pier op wraak met medeslachtoffers vormde hij een rebellenleger en ging de Hollanders te lijf, ter land en ter zee. Hij en zijn leger plunderden Hollandse steden en schepen, bij een zeeslag werden er 28 schepen gekaapt en 500 bemanningsleden overboord gegooid. Om Hollanders te ontmaskeren liet hij ze een Fries rijmpje opzeggen en het gings alsvolgs. Bûter, brea en griene tsiis, wa't dat net sizze kin, is gjin oprjochte Fries" wat zoveel betekent als: Boter, roggebrood en groene kaas, wie dat niet zeggen kan is geen oprechte (ware) Fries. Wie die door de mand viel, werd zonder pardon onthoofd door Grutte Pier met zijn enorme slagzwaard. Grutte Pier was voor de Friezen een volksheld en vrijheidsstrijder en voor de Hollanders een schrik en terrorist, nu twee biertjes van ze.

Grutte Pier Tripel moet met zijn moutigheid zijn leven als boer voorstellen en de bitterheid zijn leven erna. Het bier heeft een alcoholpercentage van 8% en de kleur is troebel oranje. De smaak is zacht zoet bitter met tonen van fruitigheid, koriander en wat andere kruiden.

Kracht in de Nacht en het slagzwaard staat op het etiket, want volgens verhalen streed Grutte Pier graag in het donker. Het bier is een Imperial Stout met een alcoholpercentage van 10%, de kleur is pikzwart. De smaak is droog bitter met tonen van geroosterd mout, chocolade, drop en gedroogd fruit. https://www.facebook.com/gruttepierbrouwerij/ https://gruttepierbrouwerij.nl/

Brouwerij De Kroon Op Leeuwarden (2014) opgericht in het jaar dat Leeuwarden werd gekozen om vier jaar later de Europese culturele hoofdstad te worden. Dat is wel een kroon op het werk van de lobbyisten en een mooie en gedurfde naam voor een brouwerij, de laatste brouwerij van Leeuwarden heette de Kroon en sloot in 1865.

Voor hun eerste bier werden ze geïnspireerd door de Leeuwarder Bieroproer, het was nogal onrustig in het Friesland van de 15de eeuw. Met de kwaliteit van het Leeuwarder bier werd het er niet beter op, want het was verboden om bier van buiten Leeuwarden te drinken. Haarlems bier was het Heineken van die tijd, het was stukken smaakvoller dan het gekookte brakke en vervuilde water wat voor bier doorging uit Leeuwarden. Een Leeuwarder herbergier had lak aan die wet en schonk Haarlems bier, toen brouwers verhaal kwamen halen waren de klanten hier niet van gediend. De stemming sloeg om naar een agressieve sfeer en steeds meer mensen gingen ermee bemoeien. Het werd steeds erger dat de bieroproer een onderdeel  politieke strijd van de Vetkopers en de Schieringers werd, in deze strijd werd geplunderd en gemoord en dat om beter bier uit Haarlem. Nu is het er stukken vriendelijker in de hoofdstad van Friesland en nu drie biertjes van ze.

Stoutzen is een woordcombinatie van Stoutbier en
topmodel Doutzen Kroes die ook uit Friesland komt.
Deze vriendelijke Imperial Stout heeft een
alcoholpercentage 8,6% en de kleur is zwart. De smaak
is tegen het zoet bitter aan, het heeft tonen van geroosterd
mout, zoute drop, salmiak, laurier en chocolade.

Kammeraat het opgevoerde broertje van Stoutzen met een Soviet-achtig bieretiket, want de bierstijl Imperial Stout staat ook bekend als een Russian Imperial Stout. Trouwens het communisme deed het redelijk in Friesland, al is het wel flink verminderd met de jaren. Het zwarte bier heeft een alcoholpercentage van 11%. De smaak is droog bitter met tonen van geroosterd mout, chocolade en vanille.

Cambier het bier dat geïnspireerd door de Bieroproer
en ook een ingrediënt (met meerdere namen) uit die
tijd gebruikte men gruit, grut, kuit, koyt of kuyt. Dit is
een kruidenmengsel dat men gebruikte en bestond
voornamelijk uit gagel, rozemarijn, salie en andere
lokale middeleeuwse kruiden wat toen fijn werd
belasting op werd geheven. Later ging men hop
gebruiken met fijne bijkomstigheid dat bederven
van het bier tegen ging, tot het kruidenmengsel
werd verdrongen en hop ook werd langzaam belast.
De kruidenmengsel zijn weer in en veel Nederlandse
brouwers brouwen zo’n biertje, bovendien hop is ook
prijzig tegenwoordig. Het bier heeft een licht troebel
oranje/gouden kleur en een alcoholpercentage van 9%.
De smaak is fijn plakkerig zoet en wat bitter, het heeft
tonen van het kruidenmengsel en iets wat lijkt op die
bananensnoepjes.
http://www.dekroonopleeuwarden.frl/
https://www.facebook.com/dekroonopleeuwarden/?fref=ts

Dit waren wat Leeuwarder bieren met wat geschiedenis als inspiratie,
volgt nog een filmpje.