Bier+Randzaken = Březňák Světlý Ležák 12° - Tsjechië

 Březňák

Světlý Ležák 12°

Laten we weer eens een willekeurige Tsjechische brouwerij behandelen en dit keer Pivovar Velké Březno maar het is meer bekend om het merk Březňák. Tsjechisch is al lastig met die ˇ,' en ˚ tekens en ja ze hebben namen. Het zijn zogenaamde diakritische tekens en dat zijn schrifttekens die boven, door en onder letters zijn aangebracht. Aangezien mijn blog Bier+Randzaken heet zal ik die Tsjechische diakritische tekens behandelen als randzaak. 


ˇ dit teken noemen ze een haček wat letterlijk "haakje" betekent. In 
combinatie met letters krijg men dit: č uitgesproken als (tsj), š uitgesproken als (sj), ž uitgesproken als (zj), ř uitgesproken als (rzj), ň uitgesproken als (nj) en de ě geeft aan dat de voorgaande medeklinker harder uitgesproken moet worden.
' noemen we accent aigu en de Tsjechen čárka dat betekent "komma", wat een woord langer laat klinken en de klemtoon op de betrokken lettergreep valt
˚ heet bij ons corona oftewel kroon en de Tsjechen noemen het kroužek wat "ring" betekent. De Tsjechen gebruiken het alleen bij de letter u wat dan ů wordt, dan krijgt het een oe klank. 
Březňák wordt uitgesproken als BrzjnjAk en betekent uit "uit Velké Březno", dat laatste wordt dan uitgesproken als Velkee Brzjno. Dan was er ooit een tijd dat Tsjechië bij het keizerrijk Oostenrijk-Hongarije hoorde en had de plaats een Duitse naam namelijk Groß Priesen. De plaatsnaam in beide talen betekenen volgens mij zoiets als "groot moeras", maar zeker weten doe ik het niet. Wat ik wel weet dat Velké Březno een dorp is met ongeveer 2400 inwoners aan de rivier Elbe nabij de grote stad Ústí nad Labem. Ja deze stad heeft ook een Duitse naam en luidt als volgt Aussig an der Elbe.


Verder met de geschiedenis van Pivovar Velké Březno en deze begint in 1753, 
al is er schriftelijk bewijs dat er in 1606 ook gebrouwen werd op de huidige plek. Maar ze nemen het moment dat Ferdinand Bonaventura de graaf van Harrach 
de brouwerij overneemt. De brouwerij werd dus adellijk en bleef dat nadat in 
1841 Karel van Chotkow en Wognin, een hoge pief in de toenmalige 
Oostenrijkse politiek. Uiteraard deed de graaf niet veel in de brouwerij en verpachtte de boel aan twee ondernemers. De voornamen van die pachters kan ik niet vinden maar dit zijn hun namen, R. Eckelmann en W. Wolfrum. Duidelijk Duitsers en in de tijd vormden die de meerderheid in deze contreien, de brouwerij heette Großpriesener Urbräu. 


Rond de eeuwwisseling van de 19de eeuw ging de brouwerij voor de wind, ze winnen prijzen, ze exporteren naar Duitsland, Groot-Brittannië, Noord-Amerika, Zuid-Amerika en Afrika. Ook leverden ze aan het Britse Hogerhuis wat nog steeds gebeurt trouwens. Na de Eerste Wereldoorlog werd Tsjechoslowakije onafhankelijk en veranderden niet veel aan de samenstelling van de bevolking ging de brouwerij verder op de oude voet. In 1938 nam Nazi-Duitsland het gebied in waar de meerderheid Duitsers waren het Sudetenland dus kwam de brouwerij in het Derde Rijk te liggen. Een feit om minder trots op te zijn, tijdens de campagne in Noord-Afrika in 1942 dronken de Duitse soldaten het bier van 
Großpriesener Urbräu.


De oorlog is over en Europa is verdeeld in een kapitalistisch en 
communistisch gedeelte waar Tsjechië. Oftewel elk bedrijf wordt 
genationaliseerd en ondergebracht in een brouwgroep naar communistische leest. Dus tot de val van het IJzeren Gordijn gebeurt er niet veel maar na dat het communisme uit Tsjechië verdwijnt worden de genationaliseerde bedrijven geprivatiseerd. Wat problemen opleverden want de brouwerij moest flink worden gemoderniseerd en dat ging uiteindelijk niet alleen. De brouwerij inmiddels Pivovar Velké Březno genoemd na een tijdje Ústecké pivovarů hebben geheten ging samen met in 1998 met aantal brouwerijen. DIt waren Pivovar Krásné Březno, Pivovar Louny en Pivovar Kutná Hora en de brouwerijgroep naam was Drinks Union. 

Tien jaar later in 2008 kwam de brouwgroep in handen van Heineken die sinds 2003 Pivovar Starobrno uit Brno bezit en in hetzelfde jaar Královský pivovar Krušovice uit Krušovice van de Radeberger Gruppe overnam. Heineken goed in et snijen van de kosten sloot drie brouwerijen van de voormalige brouwgroep Drink Union. Die drie kunnen jullie wel raden maar Heineken hield wel de merken en laat ze brouwen over de drie vestigingen. Tenslotte die man op hetetiket heeft echt geleefd en dat is Viktor Cibich (1856-1916), hij was stationchef in Velké Březno. De directie van de brouwerij vroeg aan hem in 1906 of ze zijn beeltenis mocht gebruiken. Hij vond het goed voor één voorwaarde en dat was dat hij wekelijks 30 liter bier van de brouwerij kreeg. Zo is hij de meest geportretteerde Tsjech ter wereld geworden en dat heel toepasselijk als een biermerk logo.


Nu komen er drie bieren van ze voorbij maart wie hier klikt komt bij een bierverhaal waar Březňák 11 in voorkomt. Ook komt het ° teken voor in de biernamen en hier bedoelen ze schaal van Balling mee. Met Balling bedoelen ze een instrument om de dichtheid van een vloeistof te bepalen bij 17,5ºC. Deze meting is gebaseerd op het vlotterprincipe, waarbij het suikergehalte rechtstreeks in gewichtsprocenten wordt aangegeven.

Březňák Světlý Ležák 12° die twee laatste woorden betekenen "licht Lager" en mooi gangbaar voorbeeld van een Tsjechische Pilsener. Het bier wordt ook in Duitsland verkocht en daar krijgt het de naam Original Böhmisch Pils, dat is dus "origineel Boheemse Pilsener". Het bier heeft een alcoholpercentage van 5,1% en de kleur is helder goud. De smaak is licht zoet bitter met lichte tonen van karamel.



Březňák Svetle Výčepní 10° en svetle betekent "licht" en het tweede woord betekent zoiets als "taplokaal". Dit bier heeft een alcoholpercentage van 4,1% en komt meer in de buurt van de originele Pilsener uit Plzeň de Pilsner Urquell. In Tsjechië mogen alleen brouwerijen uit Plzeň hun bieren Pilsener noemen. Dit helder goudkleurige bier heeft een licht droog bittere smaak met enige zoetheid, grassig aroma en tonen van citroen, fruitigheid en iets van karamel.


Březňák Tmavé Výčepní 10° en het middelste woord betekent letterlijk "donker". Tmavé is de Tsjechische variant van de bierstijl Dunkel, de alcoholpercentages bij de Tsjechen schommelen tussen de 3,5% á 4,9% en zijn wat moutiger en hoppiger. Voor de Duitse markt heet dit bier Schwarzbier wat geen vertaling nodig heeft. Het bier heeft een alcoholpercentage van 3,8% en de kleur is helder donkerbruin met een rode gloed. De smaak is zoet bitter met tonen van karamel en geroosterd mout.

Dat was Pivovar Velké Březno en het verhaal achter brouwerij en dat allemaal met diakritische tekens. Klik hier voor de link en tenslotte een filmpje van een Březňák bier.


Reacties

Populaire posts