Bier+Randzaken = Schultheiss Pilsener - Duitsland

Schultheiss Pilsener

Het vijfde Radeberger Gruppe bierverhaal brengt ons naar de Duitse hoofdstad Berlijn. De brouwerij in kwestie Berliner-Kindl-Schultheiss-Brauerei en delen van deze brouwerij heb ik weleens eerder behandeld. De brouwerijnaam is ontstaan door fusies cq overnames van diverse brouwerijen. Het "Berliner" gedeelte is in zekere zin tweeledig, ten eerste heeft te maken met Berliner Pilsner en door hier te klikken kan een eerder bierverhaal worden gelezen. Maar het heeft ook te maken met de voormalige Berliner Kindl Brauerei te maken die eerst genoemde overnam in 1920. Berliner Kindl zelf werd opgericht in 1872 en zal er ooit een eigen bierverhaal weiden. Wel heb ik in de beginperiode van deze bierblog een verhaal geweid aan Berliner Kindl Weisse en de Berlijnse bierstijl, hoe kan het anders Berliner Weisse.

 

Voor dit verhaal houd ik het bij het Schultheiss gedeelte en die is de oudste want de Brauerei Schultheiss werd opgericht in 1842. Apotheker August Heinrich Prell begon met de brouwerij in het centrum van Berlijn na het succes van het Tsjechische Pilsner Urquell. In 1953 werd Jobst Schultheiss bedrijfsleider die van oorsprong hoeden en paraplu's maakten en verkocht van de Brauerei Prell. Ondan het bks dat het centrum van Berlijn vergeven was van de brouwerijen deed Jobst Schultheiss goede zaken ondanks zijn geringe ervaring op biergebied dat er uitgebreid moest worden. In 1863 overleed Prell en nam Jobst de brouwerij over en gaf het zijn naam.

De brouwerij in de tijd waren niet industrieel en waren vaak onderdeel van een restaurant, herberg, biertuin en combinatie ervan. Maar dat ging veranderen want door de kwaliteit werd het bier van Schultheiss steeds populairder. Jobst werd ernstig ziek en besloot de populaire brouwerij te verkopen aan Adolf Roesicke die zijn Rudolf de leiding gaf. Die ging de boel opschalen en besloot 100% ondergistend bier te gaan brouwen. Om dit mogelijk te maken werd er verhuisd de brouwerij in 1873 naar de wijk Prenzlauer Berg wat ten noordoosten van het centrum ligt. Vanaf 1880 gingen ze ook op fles afvullen en in 1884 kwam er een koelmachine zodat ze de ijskelders niet meer nodig hadden.

Met overname van Tivoli Brauerei in 1891 uit de wijk Kreuzberg werd Schultheiss de grootste brouwer van het Duitse keizerrijk. Ze bleven doorgroeien tot ze in 1913 de grootste Pilsenerbrouwerij ter wereld werden en een jaar later was het over, de Eerste Wereldoorlog brak uit. Na die oorlog moest er terrein teruggewonnen worden en dut lukte deels na een overname van een concurrent. Toen kwam er weer een oorlog en dat is natuurlijk de Tweede Wereldoorlog waarna Berlijn incluis de brouwerij ook erg last van had. Door de nodige overnames had Schultheiis in 1946 zeven brouwerijen in Berlijn en dat werd een probleem, het IJzeren Gordijn werd opgetrokken. De Schultheiss brouwerijen lagen nu deels in het kapitalistische West-Berlijn en communistische Oost-Berlijn, waar beide merken gevoerd bleven.

Het West-Berlijnse Schultheiss was in de jaren na de Tweede Wereldoorlog de grootste van de stad met een marktaandeel van zo'n 67%. Uiteindelijk ging de overgebleven Oost-Berlijnse Schultheiss brouwerijen samen in één brouwcomplex in 1959. Het kreeg wel een nieuwe naam en het staatsbedrijf ging Bärenquell-Brauerei heten. Na de Duitse hereniging werd in 1991 de Bärenquell-Brauerei gekocht door Henninger Bräu uit Frankfurt am Mainz die de boel wilde uitbreiden en moderniseren. Alleen de lokale autoriteiten zagen geen heil in de uitbreiding wel modernisering en in 1994 besloot Henninger-Bräu de brouwerij te sluiten. Niet lang daarna werden ze zelf overgenomen door de Binding Gruppe wat nu de Radeberger Gruppe is.

Terug naar het West-Berlijnse Schultheiss en die gingen in 1972 osamen met Dortmunder Union-Brauerei om verder te gaan als Brau und Brunnen. Deze brouwerijgroep met hoofdzetel in Dortmund wat weer onderdeel werd van in 2004 voedselconcern Dr. Oetker. Overigens voordat ik het vergeet kwam na de val van de muur het Berliner-Kindl gedeelte bij Schultheiss en vervolgens werden diverse brouwlocaties gesloten. Berliner-Kindl-Schultheiss-Brauerei ging verder in een voormalige Berliner Kindl brouwerij in de wijk Lichtenberg en hier hadden ze de ruimte. Voor de toekomst komt er verhaal over het Berliner Kindl gedeelte. Ook doe ik heel snel iets over Berliner Bürgerbräu wat ze in 2010 hebben overgenomen. Dan gaan we verder met Schultheiss bier en daar bestaat er maar één van want de rest brouwen ze niet meer.

Schultheiss Pilsener bestaat nog omdat een Berlijns iconisch merk is dat aan beide kanten van de muur te drinken was zoals eerder verteld. Het goedlachse figuur op het etiket moet een meesterbrouwer voorstellen uit de 15de of 16e eeuw. Het bier is dus traditioneel Berlijns en even terzijde Berliner Pilsner heeft een cultstatus. Het alcoholpercentage van de helder goudkleurige Schultheiss Pilsener is 5%. De smaak is mild droog bitter met lichte tonen van citroen en karamel.

De volgende keer komt een laatste voormalig Oost-Duitse brouwerij voorbij en daarna de bezittingen van de Radeberger Gruppe in het voormalige West-Duitsland. Klik hier voor de link en tenslotte nog een filmpje.