Bier+Randzaken = Brand Pilsener - Nederland

 Brand Pilsener

Voor het volgende Heineken verhaal brengt ons naar Zuid-Limburg en om precies te zijn in het dorp Wijlre waar ze sinds 1989 in bezit zijn van Brand Bierbrouwerij. De brouwerij claimt dat ze de oudste brouwerij van Nederland zijn met als oprichtingsjaar 1340. Al is het niet helemaal waar want er kan met zekerheid gezegd worden dat er op de huidige plek 1767 bier wordt gebrouwen. Maar het was nog niet Brand Bierbrouwerij maar een voorganger die overigens elders in Wijlre al brouwde sinds 1755 voordat ze naar de huidige plek gingen. In 1871 nam Frederik Edmond Brand de brouwerij over van en noemde de brouwerij De Kroon naar zijn huis, een huis kan een naam hebben.

Maar hoe komen ze dan op dat oprichtingsjaar? Het antwoord is dat in de middeleeuwen Wijlre een heerlijkheid was. Een heerlijkheid is voornamelijk een adellijk grondbezit maar regenten of zelfs steden konden een heerlijkheid bezitten. Aan dit gebied kon goed geld verdiend worden aan diegene dier daar woonden en werkten en klik hier voor een complete uitleg. Zo was er een banpanhuisrecht en dat houdt in dat er maar één brouwerij of in die tijd panhuis in de heerlijkheid kon zijn en dat er een brouwer wordt aangesteld. Deze brouwer mocht alleen het bier verkopen in het heerlijkheid en niemand anders maar zoals altijd zijn er uitzonderingen. Alleen als deze brouwer niet kan leveren mocht men elders bier kopen en de zieken en vrouwen mochten dat ook. In ieder geval er zijn sterke vermoedens dat er omstreeks 1340 bier word gebrouwen en marketingtechnisch is zo'n jaartal natuurlijk geweldig.

Nou weten ze met zekerheid dat er een zogenaamde panhuis was rond 1485 met een brouwer en deze had een naam Jacob Passart. Er zijn documenten zo rond 1420 dat de leiding van de heerlijkheid Wijlre zeer oude rechten had waar ook dat banpanhuisrecht bij hoort. Tenslotte werd Wijlre een heerlijkheid in 1389 en dat duurde tot de Fransen in 1795 een einde maakte aan het Heilige Roomse Rijk waar Wijlre bij hoorde. Na dat de Fransen werden verslagen besloten ze dat onder andere Wijlre in 1814 aan het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden werd toegevoegd. 

Verder met de geschiedenis van brouwerij de Kroon want in 1903 waren ze aangepast om ondergistende bieren te brouwen. Door cafe's over te nemen ging meer brouwen want ze hadden zodoende meet afzet mogelijkheden gekregen. De economische malaise die na de Eerste Wereldoorlog volgde werden door al die investeringen goed opgevangen. In 1922 kreeg de brouwerij een licht gewijzigde naam en ging het Brand's Bierbrouwerij De Kroon heten. De jaren dertig ging de groei door en werden de bieren behalve in Zuid-Limburg ook in Noord-Limburg verkocht, tevens werd er ook geëxporteerd naar Nederlands-Indië op bescheiden schaal. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen ze met speciaalbier zoals in 1949 met de Imperator en ermee gestopt in 2021, in 1952 met de UP en daar waren dus erg vroeg mee. In 1971 ging het bedrijf Brand Bierbrouwerij heten werden ze hofleverancier want prins Bernhard hield wel van Brand Pilsener. In 1989 kwam het in handen van Heineken en daardoor verloor met het predicaat hofleverancier. Heineken kennende werd geïnvesteerd in de brouwerij, aan het recept gesleuteld wat op zich is meegevallen, flink wat andere speciaalbieren bijgekomen en vervangen, maar het lettertype hebben ze nog niet veranderd. 

Laat ik drie bieren van ze behandelen, ik begin met de IPA en dan komt het oudste speciaalbier van Nederland, als het nog bestaat want het is Heineken dan kan het bij het lezen van dit verhaal in de toekomst wel eens niet meer gebrouwen worden.

Brand IPA is er sinds 2015 en het resultaat van de Brand Bierbrouwwedstrijd 2014, die van 2012 tot 2019 werd gehouden. De winnende hobbybrouwer zijn bier werd een jaar later commercieel verkocht en de IPA houdt van al die bieren het langst uit en is nog de enige. Het bier is een India Pale Ale en de eerste commerciële IPA waar een grote Nederlandse brouwerij met succes heeft aan gewaagd. Het heeft een alcoholpercentage van 7% en de kleur is helder oranje. De smaak is subtiel droog bitter met tonen van citrusvruchten, karamel en mango. 

 

Brand Up is Pilsener op Tsjechische wijze en dat houdt in dat dit bier het meer van hop moet hebben in plaats van mout, dus bitterder van smaak. Ook dit bier gaat een tijdje mee en heeft al verschillende namen gehad en UP staat voor Urtyp, wat inhoudt dat men teruggrijpt op traditie en het kan het topbier van de brouwerij zijn. Het bier heeft een alcoholpercentage van 5,5% en de kleur is helder goud. De smaak is droog bitter met een heel licht zoetje, het heeft milde tonen van karamel.

Brand Pilsener het vlaggenschip bestaat sinds 1902 maar na de overname van Heineken stonden ze erop het bier te pasteuriseren, zo kan het bier langer bewaard worden maar de smaak werd anders. Nou heb ik die versie nooit kunnen testen wegens te jonge leeftijd en staat dit bier in mijn persoonlijke top 10 van commerciële Pilseners. Het heeft een alcoholpercentage van 5% en de kleur is helder goud. De smaak is mild droog bitter met een heel licht zoetje, het heeft lichte tonen van karamel. 

Dat was de Heineken-dochter uit de heuvels van Zuid-Limburg en als het gaat lukken zullen andere bieren van ze nog wel eens voorbij komen. Maar ik heb vier linkjes van oudere verhalen van ze en de eerste gaat over Meibock, de tweede gaat over tarwebieren, de derde gaat het over Herfstbock. Het vierde verhaal gaat over Brand Sylvester maar dat heet sinds 2019 Brand Winterbock (zucht) dus bedenk dat erbij als je het verhaal leest, want er klopt qua titel en structuur geen klap meer van. Volgt nog de link en Favebookpagina naar Brand Bierbrouwerij en ook nog een filmpje. 

Link naar Brand Bierbrouwerij Facebookpagina naar Brand Bierbrouwerij